We wtorek, 3 grudnia o godzinie 11:00, w Porcie Wojennym w Gdyni odbędzie się ceremonia opuszczenia bandery na dwóch okrętach rakietowych Marynarki Wojennej - ORP „Metalowiec” i ORP „Rolnik”. W uroczystości weźmie udział Zastępca Dowódcy Marynarki Wojennej – Szef Sztabu MW kontradmirał Jarosław Zygmunt, przedstawiciele dowództwa 3 Flotylli Okrętów, kadra Dywizjonu Okrętów Bojowych, załogi obu okrętów oraz zaproszeni goście.

Foto

Dziennikarze zainteresowani wejściem na teren Portu Wojennego proszeni są o przesłanie  do poniedziałku, 2 grudnia, do godziny 15.00 na adres rzecznik@mw.mil.pl  pisemnego zgłoszenie zawierającego nazwę redakcji, imię i nazwisko dziennikarza, nr legitymacji prasowej lub serię i nr dowodu tożsamości.

Wejście dziennikarzy na teren Portu Wojennego
(ul. Rondo Bitwy pod Oliwą 1) o godzinie 10:20

W trakcie swojej służby okręty przebyły w sumie około 100 tysięcy mil morskich, wystrzeliły ponad 60 rakiet przeciwokrętowych i 50 000 sztuk amunicji artyleryjskiej różnego kalibru. Wielokrotnie uczestniczyły w największych międzynarodowych manewrach na Bałtyku „Baltops”, a z elitarnymi Siłami Odpowiedzi NATO współpracował w serii ćwiczeń Passex. Napędzane czterema turbinami gazowymi o łącznej mocy 32 tysięcy koni mechanicznych, były jednymi z najszybszych jednostek akwenu Morza Bałtyckiego – osiągały prędkość 43 węzłów (około 80 km/h). Ich uzbrojenie to cztery wyrzutnie rakiet przeciwokrętowych naprowadzanych na cel radiolokacyjnie i na podczerwień oraz w czteroprowadnicową wyrzutnię rakiet przeciwlotniczych. Uzbrojenie artyleryjskie: armata średniego kalibru AK-176M oraz dwie armaty sześciolufowe małego kalibru AK-630M. Dowódcą okrętu ORP „Metalowiec” jest kmdr ppor. Krzysztof Grunert, a ORP „Rolnik” kpt. mar. Mariusz Oller.

OKRĘT 437

Stoi sobie cichutko
w wojennym porcie
fale go muskają
po stalowej burcie

Maszyny drzemią
pokład czystością lśni
okrętem lekko kołysze
nagle – dzwonek alarmowy brzmi

Podrywają się marynarze
ze swoich miejsc
gotowi wyjść w morze
granic morskich strzec

Cumy zebrane
trap już wciągnięty
na mostku dowódca
dowodzeniem zajęty

Najpierw „mała wstecz”
potem „mała wprzód’
ciąć zaczyna fale
okrętowy dziób

Mijają główki portowe
przed nimi ciemna noc
maszyny „całą na przód”
dają pełną moc

Marynarze na stanowiskach
rakiety odbezpieczają
gotowi do ataku
na komendę czekają

Pracują radary
obiekt namierzony
odpalają rakiety
cel – unicestwiony

Nad morzem świt po horyzont
rozjaśnia już pole widzenia
okręt wraca do portu
tym razem – były to tylko ćwiczenia!

Zbigniew Łabaziewicz

Historia okrętów:

Na początku lat osiemdziesiątych otworzyły się możliwości odświeżenia eksploatowanego dotychczas uzbrojenia rakietowego. Rok 1983, w którym podpisano umowy na dostawy nowoczesnych okrętów rakietowych projektu 1241 RE, przyniósł przełom w jakości posiadanego uzbrojenia. Pierwszy okręt rakietowy projektu 1241 RE przybył do Gdyni pod radziecką banderą w dniu 5 grudnia 1983 roku. W dniu 28 grudnia 1983 roku, po raz pierwszy na drzewcu wciągnięto uroczyście biało-czerwoną banderę. Jednostce nadano nazwę ORP „GÓRNIK” i numer taktyczny 434, który stanowił kontynuację po ostatnim w serii kutrze projektu 205 - ORP „WŁADYSŁAWOWO” (433). W tym samym czasie w magazynach Bazy Technicznej MW w Gdyni-Demptowie trwał odbiór pierwszej partii rakiet P-21/P-22. Kolejny okręt z tej serii, ORP „HUTNIK”, o numerze burtowym 435, wszedł do linii w następnym roku. Na trzecim okręcie pr. 1241 RE, ORP „METALOWIEC” o numerze burtowym 436, podniesiono biało-czerwoną banderę w 1988 roku, zaś na czwartym, ostatnim w serii ORP „ROLNIK” (437) na początku 1989 roku.

Początkowo okręty tworzyły samodzielną grupę okrętów rakietowych. Dopiero po przejęciu drugiej pary w latach 1988-1989 w składzie 3. Flotylli Okrętów przeprowadzono reorganizację jej struktury. Wszystkie okręty projektu 1241 RE weszły w skład 2. dywizjonu Kutrów Rakietowo-Torpedowych. W pierwszych latach służby okrętów projektu 1241 RE najważniejszym elementem codziennego szkolenia było zgrywanie się grupy w prowadzeniu uderzeń rakietowych. Sprawdzianem umiejętności były organizowane co roku na poligonie morskim na zachód od przylądka Taran sojusznicze ćwiczenia Sił Morskich Polski, ZSRR oraz NRD, połączone z bojowym odpalaniem rakiet P-21 lub P-22. Po rozpadzie Układu Warszawskiego, od początku lat dziewięćdziesiątych, strzelania bojowe z rakiet P-21/P-22 prowadzono na polskim poligonie w pobliżu miejscowości Ustka.

W 2004 roku, Dowódca Marynarki Wojennej nakazał sformować dywizjon Okrętów Rakietowych, który przejął chlubne tradycje 1. dywizjonu Kutrów Rakietowo-Torpedowych oraz 2. dywizjonu Kutrów Rakietowo-Torpedowych, których historia, od dnia sformowania w marcu 1971 roku była trwale związana z utworzoną w tym samym roku 3. Flotyllą Okrętów. W składzie dywizjonu organizacyjnie wyróżniono trzy grupy taktyczne okrętów, a pierwszym dowódcą dOR został (ówczesny) komandor Ryszard Demczuk. 31 maja 2005 roku miało miejsce ostatnie opuszczenie biało-czerwonych bander na dwóch najstarszych okrętach projektu 1241 RE: na ORP „GÓRNIK” i na ORP „HUTNIK”.

1 stycznia 2011 roku po rozformowaniu Dywizjonu Okrętów Rakietowych oba okręty weszły w skład nowoutworzonego Dywizjonu Okrętów Bojowych.

Przeznaczenie okrętów

Okręty rakietowe projektu 1241RE przeznaczone są do działań na ograniczonych akwenach morskich, tzn. na morzach zamkniętych i półzamkniętych oraz w strefie przybrzeżnej mórz otwartych. Tego typu jednostki posiadają odpowiednio dobre charakterystyki taktyczno - techniczne, pozwalające na ich wykorzystanie w rejonach o małej głębokości, na stosunkowo niewielkich odległościach od baz morskich, w oparciu o małe porty i przystanie. Ich rejony działania znajdują się w zasięgu lotnictwa morskiego przeciwnika, a często jego nadbrzeżnych jednostek rakietowych. W trakcie strzelań rakietowych wykorzystywały rakiety przeciwokrętowe P21 z aktywnie samonaprowadzającą się głowicą radiolokacyjną i P22 z głowicą samonaprowadzającą się pasywnie na podczerwień.

Do zadań tego typu okrętów realizowanych samodzielnie i we współdziałaniu z innymi rodzajami sił Marynarki Wojennej  zalicza się:

• wykonywanie uderzeń rakietowych na cele nawodne tj. na okręty bojowe, transportowce, konwoje, zespoły okrętów bojowych, oraz zespoły desantowe;
• ochronę i osłonę własnych zespołów desantowych i konwojów na przejściu morzem;
• prowadzenie rozpoznania taktycznego;
• śledzenie i naprowadzanie na przeciwnika własnych sił uderzeniowych (okrętowych, lotniczych, brzegowych) oraz pełnienie roli okrętowego punktu wskazania celu.

Okręty projektu 1241R pływają pod banderami wojennymi m.in. Indii, Jemenu i Rumunii. Łącznie na świecie wcielono do służby około 30 jednostek tej klasy.

Charakterystyka Okrętów:

Przeznaczenie okrętu: zwalczanie celi nawodnych

Wyporność:  

• max                 496 ton
• pełna               455 ton;
• nominalna        420 ton;
• standardowa   385 ton;

Wymiary : 

Długość

• na linii wodnej              56,1 m;
• szerokość podestami    56,9 m.

Szerokość

• na linii wodnej              8,74 m
• na orężu                       10,2 m;
• po pokładzie                 11,5 m

Wysokość

• z masztem anten.            19,7 m.
• bez masztu anten.             9,6 m

Zanurzenie

• ze śrubami (wyp. standardowa)     3,31m
• ze śrubami (wyp. Max.)                   3,87m
• bez śrub                                          2,08m

Prędkość maksymalna   - 43 w;

Prędkość ekonomiczna  – 14 w

Dzielność morska - do stanu morza 8^o;

Załoga – 45 osób;

Autonomiczność - 10 dób;

Zasięg pływania - do 2200 Mil morskich;

Zapas paliwa – 104t  (105,5 m³);

Zapas wody słodkiej – 7,8 t;

Napęd główny: typu M15E składający się z:

              2 turbin gazowych, marszowe DM 76 o mocy maksymalnej 4000  KM każda;

              2 turbin gazowych, szczytowe DR 77 o mocy maksymalnej 12000 M każda;

Zespoły prądotwórcze:

• 2 zespoły DGR2A-200/1500 o mocy 200 kW każdy przy 1500 obr./min., składające się z silnika wysokoprężnego i prądnicy;
• 1 zespół postojowy DGF2A-100/1500 o mocy 100 kW przy 1500 obr./min., składający się z silnika wysokoprężnego i prądnicy;

Uzbrojenie  

• jednolufowa 76,2 mm AAO AK-176M, o łącznym zapasie 252 naboi;
• dwie  sześciolufowe 30 mm AAO AK-630M;
• dwie podwójne wyrzutnie KT-138E rakiet przeciwokrętowych P-21 i P-22 (SS-N-2C Styx) z 4 urządzeniami przedstartowej kontroli rakiet RPK - M;
• jedna poczwórna wyrzutnia MTU - 4U rakiet przeciwlot Strzała - 2M (SA-N-5 Grail), o łącznym zapasie 12 rakiet;
• 2 x 16 wyrzutnie celów pozornych PK – 16. 

Wyposażenie radiolokacyjne i obserwacji technicznej:

• stacja radiolokacyjna wykrywania celów Harpun – E (Plank Shave);
• radiolokacyjny system wykrywania celów i kierowania ogniem Wympieł-A/221, w skład którego wchodzi stacja radiolokacyjna i kierowania ogniem artylerii MR-123 (Bass Tilt) oraz celownik Kołonka-221; 
• system kierowania strzelaniem rakietowym Koral – E. 

Najważniejsze ćwiczenia:

1989 Rostok, ćwiczenie „BARAKUDA - 89”,w strzelanie rakietowe na poligonie FB

1991 „JUPITER – 91”.

1992 „MURENA – 92” , Kiel.

1995 „REKIN – 95”.

1998 „BALTOPS – 98” ćwiczenie taktyczne p.k. „BLACK”.

2000 „REKIN – 2000”. „BALTOPS – 2000”. ćwiczenie taktyczne p.k. „PASSEX”

2001 „REKIN – 01. „BALTOPS – 2001”

2002 „PIRANIA – 02” „STRONG RESOLVE 2002” „BALTIC SWIFT 02”.

2003 „MURENA 03”.

2004 „REKIN 04”

2005 „ALBATROS 05”

2006 „ANAKONDA 06”

2007 „REKIN 07”

2008 „ANAKONDA 08”

2009 „PIRANIA 09”

Z pokładu ORP ROLNIK wystrzelono 33 rakiety, a z pokładu ORP METALOWIEC 30 rakiet. Okręty przebyły w czasie swojej służby łącznie blisko 100 000 mil morskich oraz wystrzelono z ich pokładów ponad 50 000 sztuk amunicji średniego i małego kalibru.

Dowódcami ORP ROLNIK byli:

1. por. mar. Dariusz BARANOWSKI     04.02.1989 r. – 09.11.1992 r.
2. por. mar. Jacek GĄSIOROWSKI      09.11.1992 r. – 04.03.1996 r.
3. kpt. mar. Krzysztof ŁOMNICKI        04.03.1996 r. – 12.01.2000 r.
4. por. mar. Przemysław FUKSA         12.01.2000 r. – 12.08.2005 r.
5. kmdr ppor. Artur KOŁACZYŃSKI      12.08.2005 r. – 01.08.2006 r.
6. kmdr ppor. Krzysztof GRUNERT      01.08.2006 r. – 07.01.2008 r.
7. kpt. mar. Mariusz OLLER                31.07.2008 r. – 03.12.2013 r.

Matką chrzestną ORP ROLNIK, dzięki której słowom wypowiedzianym przy chrzcie: „Płyń przez morza i oceany.”, szczęśliwie okręt służył ponad 24 lata była ś. p. Pani Agata PIERNICKA.

Dowódcami ORP METALOWIEC byli:

1. kmdr ppor. Włodzimierz DANEK      20.01.1988 r. – 14.12.1990 r.
2. por. mar. Krzysztof ROKICIŃSKI     14.12.1990 r. – 10.07.1991 r.
3. por. mar. Mirosław OGRODNICZUK 10.07.1991 r. – 10.03.1995 r.
4. por. mar. Janusz PAWELEC            10.03.1995 r. – 18.02.2000 r.
5. por. mar. Piotr CHWAŁEK               18.02.2000 r. – 01.01.2003 r.
6. por. mar. Andrzej KARDA                01.01.2003 r. – 01.10.2006 r.
7. kmdr ppor. Artur KOŁACZYŃSKI      01.10.2006 r. – 07.01.2008 r.
8. kmdr ppor. Krzysztof GRUNERT      07.01.2008 r. – 03.12.2013 r.

Matką chrzestną ORP METALOWIEC jest Pani Stefania URBANIAK.